HPV-vaccin is zeer effectief en beschermt meisjes en jongens

Het HPV-vaccin dat in 2009 werd ingevoerd voor meisjes blijkt zeer effectief, zowel op individueel- als op populatieniveau.

“Het vaccin is echt heel goed. Het beschermt niet alleen gevaccineerde meisjes, maar indirect ook steeds meer jongens. Bovendien is gebleken dat via die jongens ongevaccineerde meisjes in de loop van de tijd ook steeds minder HPV hebben opgelopen. Dat was de verwachting en het is heel mooi dat we dit effect nu in een wetenschappelijk onderzoek hebben kunnen laten zien”,

zegt Petra Woestenberg.
Zij hoopt later dit jaar aan de Universiteit Maastricht te promoveren op het onderzoek, dat zij uitvoerde bij het RIVM. Haar promotietraject begon overigens in 2016, zeven jaar na invoering van de HPV-vaccinatie. Voor de start van het programma liet het RIVM een nulmeting verrichten, die werd uitgevoerd door twaalf soa-poli’s van GGD’en verspreid over het land.

“Hier kunnen jongeren tussen de 16 en 24 jaar terecht voor een gratis soa-test. Bij 2000 jongeren is tijdens de nulmeting ook een HPV-test gedaan.”

De meting werd vervolgens bij 2000 jongeren herhaald in 2011, 2013, 2015 en 2017.

“We zijn heel blij dat de GGD’en jaar in jaar uit bereid waren om mee te werken aan dit onderzoek. En dat geldt eveneens voor de laboratoria die de genitale en anale monsters die met swabs werden afgenomen, hebben getest op HPV.”

Zelf analyseerde Petra Woestenberg de data die dat opleverde.

“Het vaccin wordt ingezet tegen de HPV types 16 en 18, de types die de meeste kankers veroorzaken. Wat we zien, is dat gevaccineerde meisjes tijdens soa-testen ruim 90 procent minder vaak positief zijn voor beide types. Maar andere HPV-types blijken eveneens minder bij hen voor te komen. Het vaccin werkt dus ook tegen andere HPV-types die kanker kunnen veroorzaken.”

Gaandeweg bleek bovendien dat het aantal jongens dat positief op HPV types 16 en 18 getest werd, elk jaar gemiddeld met 13 procent afneemt. Zij worden dankzij de gevaccineerde meisjes steeds beter beschermd tegen HPV. Vervolgens beschermen jongens gaandeweg ongevaccineerde meisjes.

Volgens Petra Woestenberg is het op dit moment nog niet mogelijk om vast te stellen of het aantal gevallen van kanker in Nederland door het vaccin daalt.

“Het duurt heel lang voordat het virus tot kanker leidt. Wat we wel zien in het buitenland, waar op jongere leeftijd op baarmoederhalskanker wordt gescreend, is dat de voorstadia van baarmoederhalskanker afnemen. Maar in Nederland is het nog te vroeg voor dergelijke conclusies.”